Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego XXIII, Kraków 2020

Zygfryd Rymaszewski

prof. dr hab., Uniwersytet Łódzki

ORCID: 0000-0002-8314-4100

„Declaratio sententiae” w orzeczeniach Sądu Najwyższego Prawa Niemieckiego na zamku krakowskim. Część II

s. 221-228

DOI: 10.48269/2450-6095-sdpipp-23-011

Streszczenie

Declaratio sententiae to wypowiedź sądu wydającego decyzję, wyjaśniająca sądowi a quo jego wątpliwości z tą decyzją związane. W drugiej połowie XV w. w praktyce Sądu Najwyższego Prawa Niemieckiego na zamku krakowskim pouczenia tego rodzaju występują bardzo często. Z pytaniami występują najczęściej sądy niższe, ale zdarzają się przypadki wystąpienia z zapytaniem przez stronę. Pytania dotyczą zarówno kwestii procesowych, jak i materialnych. Sąd Najwyższy, udzielając pouczenia, wytyka popełnione przez sąd a quo błędy, żąda dodatkowych wyjaśnień, wskazuje konieczne do wykonania czynności i ustala ich konsekwencje.

Słowa kluczowe: Sąd Najwyższy Prawa Niemieckiego na zamku krakowskim (Ius supremum Magdeburgense castri Cracoviensis), pouczenie przez sąd wyższy, prawo niemieckie w Polsce, declaratio sententiae

Summary

„Declaratio sententiae” in the judgements of The Supreme Court of Magdeburg Law at the castle of Kraków

Declaratio sententiae is a statement of the court issuing the decision, explaining to the court a quo its doubts related to this decision. In the second half of the fifteenth century, in the practice of The Supreme Court of Magdeburg Law at the castle of Kraków, such instructions were very common. Frequently the lower courts issued questions, but there appeared some cases where a party made an inquiry as well. The questions related both to procedural and material matters. The Supreme Court, while giving instructions, pointed out the errors made by the court a quo, asked for further explanations, and indicated the actions necessary to be performed, determining their consequences.

Key words: The Supreme Court of Magdeburg Law at the castle of Kraków (Ius supremum Magdeburgense castri Cracoviensis), instruction of the high court, Magdeburg law in Poland, declaratio sententiae

Bibliografia / Bibliography
Źródła
Decreta iuris supremi Magdeburgensis castri Cracoviensis. Die Rechstspruche des Oberhofs des deutchen Rechts auf der Burg zu Krakau, Bd. I: 1456–1481, Bd. II: 1481–1511, hrsg. von L. Łysiak, Karin Nehlsen-von Stryk, Frankfurt am Main 1995–1997.

Opracowania
Buchda G., Die Rechtsmittel der sachsischen Process, „Zeitschrift der Savigny-Stift ung für Rechtsgeschichte”, Germanistische Abteilung, 1958, Bd. 75, S. 274–348.
Matuszewski J., Wyroki najwyższego sądu prawa niemieckiego grodu krakowskiego, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1996, t. XLVII, z. 1–2, s. 215–228.
Planck J.W., Die Lehre von dem Beweisurteil, Göttingen 1848.
Rymaszewski Z., Declaratio sententiae i leuteratio (Läuterung) w dawnym prawie polskim, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1988, t. XL, z. 2, s. 115–130.
Rymaszewski Z., „Declaratio sententiae” w wyrokach sądu wyższego prawa magdeburskiego na zamku krakowskim (1456–1511), „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2000, t. 5, s. 71–76.
Rymaszewski Z., Sprawy gdańskie przed sądami zadwornymi oraz ingerencja królów w gdański wymiar sprawiedliwości XVI–XVIII w., Wrocław 1985.

Spis treści