Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego XXVI, Kraków 2023

Dorota Wiśniewska

dr hab., prof. UŁ, Uniwersytet Łódzki

ORCID: 0000-0003-1545-4569

Łódzka Delegatura Rady Adwokackiej w Warszawie w latach 1927–1938

s. 113-127

DOI: 10.48269/2450-6095-sdpipp-26-006

Streszczenie

Łódzcy adwokaci i aplikanci byli zrzeszeni w utworzonej w lutym 1919 r. Izbie Adwokackiej w Warszawie, która działając na podstawie wewnętrznych przepisów, wyznaczała swoich przedstawicieli w poszczególnych miejscowościach. W świetle dostępnych źródeł delegat Rady funkcjonował w Łodzi już w latach 1925–1926, jednak w związku z systematycznym wzrostem liczby członków palestry w tym mieście, konieczne stało się rozbudowanie przedstawicielstwa, zwieńczone utworzeniem w 1934 r. kolegialnej Delegatury.
Podmiot ten działał na podstawie opracowanego przez siebie regulaminu uchwalonego przez Radę Adwokacką 25 czerwca 1935 r., który w niemal niezmienionym kształcie obowiązywał do wybuchu II wojny światowej. Pewne modyfikacje Rada Adwokacka wprowadziła jedynie 2 stycznia 1937 r., w związku ze stanowiskiem walnego zebrania łódzkiej adwokatury dotyczącym zwiększenia liczby członków przedstawicielstwa. Dysponując stosunkowo szerokim zakresem kompetencji, Łódzka Delegatura podejmowała działania miedzy innymi w zakresie sądownictwa polubownego, spraw podatkowych, dążyła także do walki z „pokątniarstwem”.

Słowa kluczowe: adwokatura, II Rzeczypospolita, samorząd adwokacki, Łódzka Delegatura Rady Adwokackiej

Summary

Łódź Delegation of the Bar Council of Warsaw 1927–1938

The advocates and advocate’s trainees of Łódź were affiliated with the Bar Council of Warsaw, established in February 1919, which acting on the basis of internal regulations, appointed its representatives in individual localities. According to the sources, the Council’s delegate functioned in Łódź as early as 1925–1926. However, due to the systematic increase in the number of members of the bar in this city, it became necessary to expand the representation, which resulted in the establishment of a collegiate Delegation in 1934.
This entity operated on the basis of its elaborate regulations, adopted by the Bar Council on June 25, 1935, which remained in force in almost unchanged form until the outbreak of World War II. Some modifications were made by the Bar Council on January 2, 1937, in connection with the stance of the General Assembly of the Łódź Bar on increasing the number of representative members. With a relatively wide range of competencies, the Łódź Delegation undertook activities in the field of amicable courts, tax matters, among others, and also sought to combat the unlicensed legal services.

Key words: advocacy, Second Polish Republic, advocacy self-government, Łódź Delegation of the Bar Council

Bibliografia / Bibliography
Akty prawne
Dekret w przedmiocie statutu tymczasowego Palestry Państwa Polskiego z 24 XII 1918 r., Dz.Pr.P.P. z 1918 r., nr 22, poz. 75.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 października 1932 r. – Prawo o ustroju adwokatury, Dz.U. z 1932 r., nr 86, poz. 733.

Źródła drukowane
Komunikat nr 164 w sprawie podejmowania się przez adwokatów spraw przeciwko adwokatom, „Palestra” 1934, R. XI, nr 12, s. 818–819.
Regulamin Delegatury Łódzkiej Rady Adwokackiej w Warszawie, „Palestra” 1935, R. XII, nr 7–8, s. 610–613.
Regulamin Rad Adwokackich Okręgowych zatwierdzony na posiedzeniu Naczelnej Rady Adwokackiej w dniu 11 lutego 1928 r., Warszawa 1928.
Regulamin Rady Adwokackiej w Warszawie uchwalony na posiedzeniu Rady w dniu 4 kwietnia 1933 r. na zasadzie art. 47 prawa o ustroju adwokatury (Dz.U. Nr 86/1932 poz. 733), [w:] Regulamin Rady Adwokackiej w Warszawie z dnia 4 kwietnia 1933 r. i Regulamin Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej Warszawskiej z dnia 4 stycznia 1933 r., Warszawa 1933.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1925–1926 (za czas od IV 1925 do 1 IV 1926), Warszawa 1926.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1927–1928 (za czas od 1 IV 1927 do 1 IV 1928 r.), Warszawa 1928.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1928–1929 (za czas od 1 III 1928 do 15 II 1929 r.), Warszawa 1929.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1929–1930 (za czas od 15 II 1929 do 15 II 1930 r.), Warszawa 1930.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1930–1931, Warszawa 1931.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1931–1932, Warszawa 1932.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1932–1933, Warszawa 1933.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1933–1934, Warszawa 1934.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1934–1935, Warszawa 1935.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1935–1936, Warszawa 1936.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za rok 1936–1937, Warszawa 1937.
Sprawozdanie Rady Adwokackiej w Warszawie za okres 1 XII 1937 – 1 VI 1938, Warszawa 1938.
Uchwała z dnia 26 marca 1935 r., „Palestra” 1935, R. XII, nr 4, s. 341–342.

Opracowania
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2009.
Encyklopedja podręczna prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzynarodowego), pod red. Z. Cybichowskiego, t. I–II, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa [1926–1930].
Kisza A., Krzemiński Z., Łyczywek R., Historia adwokatury polskiej, M.C. Kwadrat, Warszawa 1995.
Kotliński T.J., Samorząd adwokacki w Drugiej Rzeczypospolitej, Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2008.
Kotliński T.J., Redzik A., Zaborski M., Historia ustroju Adwokatury Polskiej w źródłach, Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2013.
Krzemiński Z., Adwokatura polska w latach 1918–1939, „Palestra” 1988, t. 32, nr 11–12 (371–372), s. 59–75.
Krzemiński Z., Kartki z dziejów warszawskiej adwokatury, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008.
Materniak-Pawłowska M., Adwokatura II Rzeczypospolitej. Zagadnienia prawno-ustrojowe, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2009.
Płaza S., Historia prawa w Polsce na tle porównawczym, cz. III: Okres międzywojenny, Księgarnia Akademicka, Kraków 2001.
Redzik A., Zarys historii samorządu adwokackiego w Polsce, wyd. 2, Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2010.
Redzik A., Kotliński T.J., Historia adwokatury, wyd. 4, Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa 2018.
Wiśniewska D., Dostęp do zawodu adwokata w świetle sprawozdań Izby Adwokackiej w Warszawie z lat 1925–1938, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2021, t. LXXIII, z. 1, s. 325–337.

Spis treści